Learning Club

 

Oto kilka anegdot i ciekawostek o ...  No właśnie – o kim?

 

1. Był adoptowanym dzieckiem. Jego biologiczny ojciec był Syryjczykiem.
2. Nigdy nie zdobył wyższego wykształcenia.
3. Był dyslektykiem.
4. Zazwyczaj ubierał się w czarne golfy.
5. Firmę Apple założył w garażu.
6. Według niego ludzie kupujący urządzenia jego firmy, to nie są zwykli konsumenci, ale osoby, które chcą spełniać swoje ambicje i marzenia. Tworzył swoje produkty tak, aby pomagały te marzenia i aspiracje spełniać.
7. Apple jako pierwsza amerykańską spółka w historii została wyceniona na bilion dolarów.
8. Gdy dostał prototyp iPoda, wrzucił go do akwarium. Gdy z urządzenia zaczęły się wydostawać pęcherzyki powietrza, stwierdził, że trzeba zmniejszyć produkt, skoro w środku jest jeszcze miejsce na powietrze.
9. Zabronił swoim dzieciom używać iPada i znacznie ograniczył im dostęp do nowoczesnych technologii.
10. Gdy jego sekretarka spóźniła się po raz kolejny do pracy, tłumacząc się, że jej samochód nie chciał zapalić, podarował jej kluczyki do nowego auta, mówiąc „Masz. Więcej się nie spóźniaj”.
11. Żył zaledwie 56 lat. Zmarł na raka trzustki.
12. Pośmiertnie przyznano mu 140 patentów.

 

---

 

 

Słowa te wypowiedział 16. prezydent Stanów Zjednoczonych. Najwyższy, bo mierzył 195 cm wzrostu, i najsilniejszy, bo – jak mówi legenda – jako młody człowiek sam zbudował ojcu chatę z bali i wykarczował cztery hektary ziemi, a teren otoczył ogrodzeniem z pni. W Waszyngtonie, w Mauzoleum o kształcie greckiej świątyni, znajduje się jego posąg. Monumentalność gmachu i samego posągu najlepiej oddają, jak wielką rolę 16. prezydent odegrał w historii tego kraju.

 

Urodził się 12 lutego 1809 roku w stanie Kentucky. Kilka lat później rodzina przeprowadziła się na farmę w Indianie. Gdy miał 9 lat zmarła jego matka. Trudne warunki życia sprawiły, że  nigdy nie ukończył żadnej szkoły. Był jednak zdolnym samoukiem, zdeterminowanym, aby zdobywać wiedzę. Pasjami czytał książki. W młodości pracował na roli i na promie, był też buchalterem, poczmistrzem, licencjonowanym barmanem i właścicielem sklepów z alkoholem. Ten ostatni interes przyniósł mu tylko długi, które zaciągnął jego wspólnik.

 

Jako dorosły człowiek został prawnikiem, gdyż wówczas wystarczyło zdać przed sądem odpowiedni egzamin. Zajął się także polityką. Jego kariera stopniowo nabierała rozpędu. Najpierw został wybrany do stanowej legislatury, potem do Izby Reprezentantów. Pod koniec lat 50-tych XIX wieku zasłynął udziałem w debatach na temat niewolnictwa, wypowiadając się za jego zniesieniem. Otrzymał wówczas nominację Partii Republikańskiej w wyborach prezydenckich, które wygrał.

 

Czasy, w których przyszło mu sprawować urząd prezydencki, były bardzo trudne – w 1861 roku wybuchła wojna secesyjna. Jej przyczyną były różnice gospodarcze i społeczne między uprzemysłowioną i przeciwną niewolnictwu Północą a stanami południowymi utrzymującymi się z plantacji bawełny, na których pracowali niewolnicy. Bratobójcza wojna między Unią (Północą) i Konfederacją (Południem) trwała do 1865 roku. Zwyciężyła Unia pod wodzą prezydenta, a niewolnictwo zostało zniesione.

 

14 kwietnia 1865 r. prezydent z żoną udał się na spektakl teatralny. Do ich loży wtargnął John Wilkes Booth – fanatyk Południa – który strzelił prezydentowi w tył głowy, a następnie zeskoczył na scenę i powiedział „Sic semper tyrannis!” (łac. „Tak to się zawsze dzieje tyranom.”). Publiczność myślała, że to część przedstawienia. Ciężko ranny prezydent zmarł następnego dnia.

 

 O kim mowa?

 

---

 

 

 

Słowa te wypowiedział znany amerykański pisarz. Jego prawdziwe nazwisko to Samuel Langhorne Clemens, ale znany jest pod pseudonimem, który w tłumaczeniu na język polski oznacza „zaznacz dwa”. Skąd tak dziwny pseudonim? Otóż w młodości Samuel pracował  jak pilot parostatków na rzece Missisipi, a powiedzenie „zaznacz dwa” dotyczyło zaznaczenia 2 sążni głębokości.

 

Urodził się w 30 listopada 1835 r. w Missouri na Florydzie, a zmarł 21 kwietnia 1910 roku. W roku urodzin i śmierci pisarza na niebie pojawiła się kometa Halley’a. Rok przed śmiercią pisarz powiedział: „Przyszedłem na ten świat z kometą Halleya i w następnym roku opuszczę go wraz z nią”...

 

Nie ukończył nawet szkoły podstawowej – w wieku 12 lat, z powodu śmierci ojca, musiał przerwać naukę i podjąć pracę. Najpierw pracował w drukarni, kształcąc się na zecera. Dużo czytał, wiele czasu spędzał w bibliotece. Później został pilotem parostatków, a następnie poszukiwaczem srebra w Nevadzie i złota w Kalifornii. Tam zaczął dorywczo pracować jako dziennikarz.

 

Przełomem w karierze pisarskiej okazało się humorystyczne opowiadanie „O sławnej skaczącej żabie z hrabstwa Calaveras". Wydawcy szybko poznali się na jego niezwykłym talencie. W roku 1870 ożenił się z Olivią Langdon i osiedlił się w stanie Connecticut. Od tego czasu oddawał się pracy literackiej.

 

Jest autorem m.in. takich książek jak: Przygody Tomka Sawyera, Przygody Hucka Finna, Życie na Missisipi i Książe i żebrak. Był jednym z najważniejszych pisarzy amerykańskich. W swojej twórczości poruszał problem niewolnictwa i rasizmu. Opisywał ekspansję na Dziki Zachód. Opiewał życie nad Missisipi. Trafnie diagnozował problemy społeczne, polityczne i gospodarcze, z jakimi mierzyły się budujące swoją potęgę Stany Zjednoczone.

 

O kim mowa?

 

---

 

 

Słowa te wypowiedział amerykański piosenkarz. Nazywano go „Królem rock and rolla” lub po prostu „Królem”. Jest ponadczasową ikoną popkultury. Nakład sprzedanych płyt artysty szacuje się na ponad 600 milionów egzemplarzy. Jego największe przeboje to: Can't Help Falling In Love, Always On My Mind, Love Me Tender, Fever, Jailhouse Rock.

 

Urodził się w 1935 roku miasteczku Tupello (Missisipi) w ubogiej rodzinie. Miał brata bliźniaka, który zmarł w trakcie porodu.

  

W 1948 roku przeprowadził się do Memphis. Tam uczęszczał do Humes High School. W szkole miał problemy z uzyskaniem zaliczenia z... muzyki. 

 

Jedną z pierwszych prac, jakie wykonywał zarobkowo, było jeżdżenie ciężarówką. Jego muzyczna kariera wystartowała w 1954 roku, gdy rozpoczął współpracę z Samem Phillipsem – właścicielem wytwórni płytowej Sun Records z Memphis.

 

Gdy miał 22 lata, kupił posiadłość Graceland, w której mieszkał przez 20 lat. Obecnie dom jest otwarty dla zwiedzających – mieści się tam muzeum piosenkarza.   

 

W 1958 roku, już jako sławny i bogaty artysta, zgłosił się do komisji poborowej i został powołany do armii. Stacjonował w Niemczech. Tam poznał swoją przyszłą żonę – Priscillę Beaulieu. Służbę zakończył w stopniu sierżanta w 1960 roku.

 

Wystąpił w ponad 30 pełnometrażowych filmach. Krytycy nisko je oceniali – były to masowe, tanie produkcje, nastawione na szybki zysk. Fani artysty byli jednak zachwyceni.

 

Miał czarny pas karate i krótkie pokazy tej sztuki walki włączał do swoich koncertów, co wzbudzało entuzjazm publiczności.

 

Jego koncert charytatywny z 1973 roku zatytułowany Aloha from Hawaii był pierwszym w historii koncertem transmitowanym na cały świat przez satelitę. Oglądało go wtedy ponad 1,5 miliarda widzów...

 

Zmarł w 1977 roku na serce – miał zaledwie 42 lata. Przyczyną śmierci było przedawkowanie leków. Został pochowany na terenie swojej posiadłości Graceland. 

 

O kim mowa?

 

---

 

 

“If you want to know what a man's like, take a good look at how he treats his inferiors, not his equals.” 

 

Słowa te padają w jednej z książek znanej na całym świecie brytyjskiej pisarki. Urodziła się 31 lipca, czyli tego samego dnia co pewien czarodziej będący głównym bohaterem jej powieści.

Na pomysł napisania serii książek, które przyniosły jej sławę i ogromny majątek, wpadła... czekając na pociąg. Ponoć zanim dotarła na miejsce miała już zarys całego pierwszego tomu i najważniejsze postaci.

 

Nie wydała książek pod prawdziwym imieniem, bo jej wydawca uważał, że seria będzie się lepiej sprzedawać, jeśli czytelnicy – a mieli to być głównie chłopcy – pomyślą, że jej autorem jest mężczyzna... Pisarka użyła więc inicjałów – pierwsza litera pochodziła od jej prawdziwego imienia, a druga od imienia jej babci Kathleen.

 

Miała zwyczaj robić notatki do książek na papierowych serwetkach. Wiele osób uważało, że robiła tak, bo nie było jej stać na papier. Prawda jest ponoć inna – pomysły przychodziły niespodziewanie i zapisywała je na tym, co właśnie miała pod ręką, a że często pracowała w kawiarni, więc były to serwetki.

 

W 2002 roku została przez polskie dzieci odznaczona Orderem Uśmiechu.

 

O kim mowa?

 

---

 

 

Autorem tych słów był polityk, dwukrotny premier Zjednoczonego Królestwa, charyzmatyczny mówca i pisarz nagrodzony w 1953 roku literacką Nagrodą Nobla.

Ukończył akademię wojskową (Royal Military Academy w Sandhurst), a później służył w wojsku. Jego skłonność do poszukiwania przygód prowadziła go wszędzie tam, gdzie dochodziło do konfliktów zbrojnych. Wydarzenia wojenne relacjonował w prasie i opisywał w książkach. Pojechał na Kubę, aby obserwować działania wojsk hiszpańskich przeciwko kubańskiej partyzantce. Potem brał udział w tłumieniu powstania Pasztunów w Indiach, a następnie znalazł się w Sudanie, gdzie toczyły się walki z mahdystami. Jako korespondent wojenny udał się do Afryki podczas wojny między Brytyjczykami a Afrykanerami (II wojna burska). Trafił tam do niewoli i uciekł z obozu jenieckiego w Pretorii, pokonując blisko 500 km pieszo. O wojnie burskiej napisał dwie książki, a jego działalność literacka i reporterska uczyniła z niego osobę sławną i pomogła mu rozpocząć karierę polityczną.

 

W latach 30-tych ostro krytykował ugodową polityki rządu premiera Chamberlaina wobec Adolfa Hitlera. Uważał, że rząd brytyjski nie powinien iść na żądne ustępstwa i wszelkimi środkami powinien powstrzymywać przejawy ekspansji niemieckiej. W 1940 roku, na początku II wojny światowej, został premierem Wielkiej Brytanii. Był właściwym człowiekiem na ten urząd w tak trudnych czasach. Potrafił natchnąć naród do walki i współtworzyć koalicję antyhitlerowską. W inauguracyjnym przemówieniu powiedział: „Mogę wam obiecać tylko krew, trud, łzy i pot” (I have nothing to offer but blood, toil, tears and sweat), zapowiadając walkę aż do zwycięstwa.

 

Choć był zdecydowanym przeciwnikiem komunizmu, zawarł porozumienie ze Związkiem Radzieckim, aby pokonać Hitlera. Powiedział, że w tym celu gotów jest paktować nawet z diabłem. Był współtwórcą porządku jałtańskiego i poszedł na kompromis ze Stalinem, uznając zależność państw Europy Środkowej i Wschodniej (w tym Polski) od ZSRR. To właśnie on po raz pierwszy użył określenia "żelazna kurtyna", które stało się synonimem zimnej wojny oraz podziału Europy. Po 1945 roku uważał Związek Radziecki i komunizm za główne zagrożenie dla świata.

Był autorem wielu esejów historycznych i dwunastotomowego pamiętnika. W 1953 roku otrzymał literacką Nagrodę Nobla "za mistrzostwo opisu historycznego i biograficznego, jak i doskonałe przemowy w obronie wysokich ludzkich wartości".

Zmarł 24 stycznia 1965 roku. W 2002 roku w plebiscycie BBC uznano go za najwybitniejszego Brytyjczyka w historii.

 

O kim mowa?

 

---

 

Zanim spróbujesz rozpoznać cytat, proponujemy rozgrzewkę! Czy znasz słynne pary zakochanych z angielskiej i amerykańskiej literatury? Sprawdź się!

 

I. Podaj polskie tytuły książek, których bohaterami są:

1. Rhett i Scarlett – ………………………………………………………………
2. Elizabeth i Mr Darcy – ………………………………………………………………
3. Hermiona i Ron – ………………………………………………………………
4. Jane i Mr Rochester – ………………………………………………………………
5. Daisy i Jay – ………………………………………………………………
6. Stevens i panna Kenton – ………………………………………………………………
7. Catherine i Heathcliff – ………………………………………………………………
8. Bridget i Mark Darcy – ………………………………………………………………
9. Pip i Estella – ………………………………………………………………
10. Noah i Allie – ………………………………………………………………

 

II. Podaj nazwiska autorów następujących książek:

1. The Notebook – ………………………………………………………………
2. Gone With The Wind – ………………………………………………………………
3. Harry Potter – ………………………………………………………………
4. Jane Eyre – ………………………………………………………………
5. The Great Gatsby – ………………………………………………………………
6. Bridget Jones' Diary – ………………………………………………………………
7. The Remains of the Day – ………………………………………………………………
8. Great Expectations – ………………………………………………………………
9. Pride and Prejudice – ………………………………………………………………
10. Wuthering Heights – ………………………………………………………………

 

III. Czy wiesz, która z wymienionych wyżej książek rozpoczyna się zdaniem:

"It is a truth universally acknowledged, that a single man in possession of a good fortune, must be in want of a wife." ………………………………………………………………

 

---

 

 

Był pierwszym człowiekiem, który chodził po Księżycu. Miało to miejsce 21 lipca 1969 roku podczas misji Apollo 11, której był dowódcą.

Jego prawie trzygodzinny spacer po Księżycu oglądało w telewizji ponad pół miliarda ludzi.

Torba z księżycowym pyłem, który zabrał na Ziemię, została przypadkowo sprzedana na... aukcji rządowej za jedyne 995 dolarów.

Od dziecka pasjonowało go lotnictwo – pierwszą licencję lotniczą zdobył, mając zaledwie 16 lat, przed zdaniem egzaminu na samochodowe prawo jazdy.

Brał udział w wojnie w Korei. Wykonał tam 78 lotów bojowych. Został zestrzelony – przeżył, wyskakując z samolotu.

Po studiach – a studiował inżynierię lotniczą – został pilotem testowym m.in. w Narodowej Stacji Doradczej ds. Lotnictwa (NACA).

Do Korpusu Astronautów NASA przygotowujących się do lotów na Księżyc dołączył 1962 roku.

Został odznaczony m.in. Prezydenckim Medalem Wolności i Kongresowym Kosmiczny Medalem Honoru.

Był bardzo skromny, rzadko pokazywał się w mediach. Często mawiał, że był zaledwie jednym z wielu, dzięki którym „powiódł się plan zdobycia Księżyca”.

Po rezygnacji z pracy w NASA został wykładowcą inżynierii kosmicznej na Uniwersytecie Cincinnati.

W 1985 r. wziął udział w wyprawie wielkich podróżników, m.in. pierwszego zdobywcy Mount Everestu Edmunda Hillary′ego, na biegun północny.

W 2005 roku zagroził swojemu fryzjerowi pozwem sądowym. Fryzjer sprzedał pukiel jego włosów za 3000 dolarów. Astronauta zażądał wówczas od fryzjera wpłaty tej kwoty na cele charytatywne.

Zmarł z powodu komplikacji po operacji na serce w 2012 roku w Cincinati. Jego prochy spoczęły w wodach Atlantyku, zgodnie z tradycją marynarki wojennej Stanów Zjednoczonych.

 

O kim mowa?

 

---

 

Autor tej piosenki był amerykańskim kompozytorem muzyki rozrywkowej. Pracował w Hollywood i w Nowym Jorku. Został dwukrotnie nagrodzony Oscarem za piosenki filmowe Cheek to Cheek i White Christmas.

Urodził się 11 maja 1888 roku w żydowskiej rodzinie w Rosji (według innych źródeł – na Białorusi). Z uwagi na nazwisko (a właściwie pseudonim) powstało błędne wrażenie, że z pochodzenia był Niemcem.

 

W 1893 roku wraz z rodziną wyemigrował do USA. Gdy miał 13 lat zmarł jego ojciec. Musiał wtedy rzucić szkołę i podjąć pracę zarobkową. Sprzedawał gazety i był śpiewającym portierem w dzielnicy Chinatown. Szybko ujawnił się jego talent do pisania piosenek, choć pierwszy sprzedany utwór nie przyniósł mu zysku. Zarobił 37 centów...

 

Sam nauczył się grać na fortepianie, ale nigdy nie zdobył wykształcenia muzycznego. Używał głównie czarnych klawiszy, a instrument na którym grał, umożliwiał mechaniczną transkrypcję muzyki.

 

W 1912 ożenił się, ale jego żona zmarła niedługo po ślubie. Napisał wtedy słynną balladę When I Lost You. Ten przejmujący utwór zyskał ogromną popularność – sprzedano ponad milion egzemplarzy płyty.  

 

W 1917 roku, podczas I wojny światowej, wstąpił do armii amerykańskiej i wystawił patriotyczną rewię Yip Yip Yaphank. Na potrzeby rewii napisał utwór God Bless America, który jednak ukazał się dopiero 20 lat później. Po atakach z 11 września 2001 roku członkowie Kongresu wyszli na stopnie Kapitolu i odśpiewali wspólnie tę właśnie pieśń.

 

W 1926 roku ponownie się ożenił. Drugą żoną została katoliczka, Ellin Mackay, spadkobierczyni kopalni srebra Comstock Lode. Ślubowi sprzeciwiała się rodzina panny młodej – ojciec Ellin ją wydziedziczył. Autor przepisał wtedy na żonę prawa do utworu Always, co zapewniło jej stały i znaczny dochód.

 

Podczas drugiej wojny światowej stworzył musical This Is The Army, który zyskał wielką popularność na Broadway’u. Na jego podstawie nakręcono film, w którym w 1943 roku wystąpił Ronald Reagan – przyszły prezydent Stanów Zjednoczonych. Wszelki finansowe profity nasz autor przekazał na potrzeby organizacji charytatywnej, U.S. Army Emergency Relief Fund, wspierającej żołnierzy.

 

Jednym z jego największych sukcesów był  musical Annie Get Your Gun. To z niego pochodzą piosenki There's No Business Like Show Business i Anything You Can Do I Can Do Better.

 

Największym przebojem, który stworzył, jest jednak niewątpliwie utwór White Christmas. Po jego napisaniu autor podobno tak powiedział do swojej sekretarki: Grab your pen and take down this song. I just wrote the best song I've ever written — heck, I just wrote the best song that anybody's ever written! Nie mylił się. Wersja, którą zaśpiewał Bing Crosby trafiła do Księgi Rekordów Guinnessa, jako najlepiej sprzedający się singiel wszech czasów.

 

O kim mowa?

 

---

 

 

Ten brytyjski wojskowy i badacz Antarktydy urodził się 6 czerwca 1868 roku, a zmarł w marcu (prawdopodobnie 29.) 1912 roku. Jego ojciec był sędzią i piwowarem, ale rodzina miała tradycje wojskowe. Gdy miał 13 lat wstąpił do Royal Navy i wyruszył w swój pierwszy rejs. Gdy miał 18 lat, podczas szkolenia oficerskiego spotkał słynnego geografa i odkrywcę Clemensa Markhama, który już wtedy dostrzegł w nim potencjał na przyszłego dowódcę wyprawy badającej Antarktydę. Dlaczego planowano zorganizowanie takiej ekspedycji? Otóż epoka wielkich odkryć geograficznych powoli mijała. Na mapach nie zostało wiele białych plam. Jedną z nich był właśnie biegun południowy. Surowe warunki dotąd skutecznie utrudniały jego zdobycie, więc tym większa chwała spłynęłaby na odkrywców i badaczy.  

W 1894 roku ukończył szkolenie oficerskie i rozpoczął służbę jako oficer torpedowy, aby w ciągu 5 lat awansować na stopień komandora. Ze swojego żołdu utrzymywał matkę i siostry, gdyż jego ojciec z powodu kłopotów finansowych sprzedał browar, a pieniądze źle zainwestował. Kilka lat po bankructwie zmarł.

W 1899 roku ponownie spotkał Markhama, który planował zorganizowanie Brytyjskiej Ekspedycji Antarktycznej. Dzięki poparciu słynnego geografa został przywódcą wyprawy, która wyruszyła w 1901 roku ze Szkocji statkiem Discovery. Wyprawa trwała do 1904 i była dla Brytyjczyków pierwszą ekspedycją badającą tereny polarne. Choć odkrywcom nie udało się zdobyć bieguna, dotarli do punktu, do którego jeszcze nikt nie dotarł. Był to 82° szerokości geograficznej południowej. Poza tym poczyniono wiele odkryć geograficznych, przyrodniczych i geologicznych. Dzięki tej wyprawie stał się sławny.

15 czerwca 1910 roku na statku Terra Nova wyruszył na kolejną wyprawę. W zdobyciu bieguna miały pomóc mu sanie motorowe i kuce. Gdy odkrywcy zawinęli do portu w australijskim Melbourne, dowiedzieli się, że na biegun zmierza także norweska wyprawa dowodzona przez Roalda Amundsena. Rozpoczął się wyścig. Nad brytyjską wyprawą ciążyło jednak jakieś fatum… Najpierw  statek utknął w lodzie na 20 dni, co znacznie opóźniło ekspedycję. Potem jedne z motorowych sań spadły ze statku i zatonęły. Następnie okazało się, że kuce nie wytrzymują dalekiego marszu w arktycznych warunkach i główną bazę trzeba założyć 56 kilometrów przed planowanym wcześniej miejscem.

1 listopada 1911 roku, szesnaście miesięcy po opuszczeniu Wielkiej Brytanii, ekspedycja ruszyła z głównego obozu ku biegunowi. Ekipa składała się z 12 osób, z których pięć miało dotrzeć na biegun, a pozostałe – stopniowo wracać do bazy. Początkowo ekspedycja miała do dyspozycji sanie motorowe i kuce. Wkrótce jednak sanie motorowe przestały działać, a kuce padły. Brytyjczycy sami musieli ciągnąć sanie z prowiantem i wyposażeniem, podczas gdy ekipa Amundsena, który uznał, że tylko psy sprawdzą się podczas wyprawy, znacznie ich już wtedy wyprzedzała.  

7 stycznia 1912 roku Brytyjczycy dotarli do bieguna. Ich rozczarowanie musiało być jednak ogromne, gdy odkryli że Amundsen był tam już miesiąc wcześniej... Dowódca napisał w swoim dzienniku: “Wydarzyło się najgorsze”.

Rozpoczął się powrót do bazy. Pięciu polarników musiało pokonać 1300 kilometrów. Warunki cały czas się pogarszały.  Członkowie wyprawy cierpieli z powodu odmrożeń, głodu i skrajnego wyczerpania. 17 stycznia zmarł pierwszy z nich, drugi 16 marca wyszedł z namiotu, oznajmiając, że już nie wróci… 19 marca pozostała trójka rozbiła obóz zaledwie 18 kilometrów od głównej bazy. Nigdy do niej  nie dotarli.   

Dowódca wyprawy przeszedł do historii jako wielki przegrany – symbol odwagi i nieustępliwości.

O kim mowa?

 

---

 

"A fool thinks himself to be wise, but a wise man knows himself to be a fool."

Autor tych słów był angielskim poetą, dramatopisarzem i aktorem. Jest uważany za najwybitniejszego pisarza literatury angielskiej, a jego twórczość jest znana na całym świecie. W ciągu swojego życia napisał około 39 sztuk, 154 sonety oraz wiele innych dzieł. Wprowadził do języka angielskiego ponad 1700 słów.

Urodził się w 1564 roku w Stratford-upon-Avon w hrabstwie Warwickshire. Jego ojciec był wytwórcą rękawiczek, matka pochodziła z zamożnej i znanej rodziny. Za młodu uczęszczał do lokalnej szkoły dla chłopców, gdzie poszerzał swoją wiedzę z dziedziny historii, retoryki i literatury antycznej. W wieku 18 lat ożenił się z 26-letnią Anne Hathaway, z którą miał trójkę dzieci – Susannę oraz bliźnięta Hamneta i Judith.

Okres od 1585 do 1592 roku określa się jako “stracone lata” (the lost years), gdyż nie wiadomo, co w tamtym czasie działo się w jego życiu. Był współwłaścicielem Globe Theatre, w którym występował  razem ze swoją grupą aktorską – trupą lorda szambelana (Lord Chamberlain’s Men), dla której przez większość swojej kariery pisał dramaty. W 1613 roku teatr spłonął, jednak odbudowano go już rok później. W 1642 został zamknięty, a dwa lata później – zburzony. Budowla została jednak zrekonstruowana  i otwarta w 1997 roku. 

W wieku 49 lat osiadł na stałe w Stratford, gdzie zmarł 3 lata później, w 1616 roku. Do jego utworów nawiązywało wielu twórców, w tym polskich pisarzy, takich jak Julisz Słowacki, Adam Mickiewicz, czy Witold Gombrowicz. Obecnie wiele sztuk, które napisał, można oglądać na deskach niejednego teatru. Jego nasjłynniejsze dzieła to “Romeo i Julia”, “Makbet” i “Hamlet”.

O kim mowa?

 

Odbudowany Globe Theatre

CC BY-SA 3.0, Link

 

---

 

 “Youth may outrun the old, but not outwit.”

Autor tych słów był angielskim poetą, filozofem i dyplomatą. Jest uważany za najwybitniejszego angielskiego poetę okresu średniowiecza i często nazywany ojcem literatury angielskiej. Zasłynął głównie dzięki swojej kolekcji 24 opowieści, które w sumie liczą ponad 17 tysięcy wersów. To on upowszechnił użycie języka angielskiego w literaturze w okresie, kiedy w Anglii dominującymi językami były francuski i łacina.

Urodził się prawdopodobnie w Londynie około 1343 roku. Zarówno jego ojciec, jak i dziadek produkowali wino, zaś wcześniejsze pokolenia zajmowały się handlem, co zapewniło rodzinie stabilność finansową. Możliwe, że utrzymywał przyjacielskie relacje z innymi słynnymi poetami tego czasu, Williamem Langlandem oraz anonimowym twórcą, znanym dziś jako the Pearl Poet. Był giermkiem hrabiny Elizabeth de Burgh. W wieku 23 lat poślubił Philippę de Roet, dwórkę żony Edwarda III - ówczesnej królowej.

Studiował prawo w Inner Temple, jednym z czterech londyńskich towarzystw prawniczych, które wydają licencje na prowadzenie praktyki adwokackiej.

Dużo podróżował - ponoć odbył pielgrzymkę do Santiago de Compostela w Hiszpanii.

Jego największe dzieło, 24 z planowanych 120 opowieści, które zatytułował The Canterbury Tales („Opowieści kanterberyjskie"), powstawało w latach 1387-1400. Utwór został napisany jako opowieść ramowa, czyli posiada jednego głównego narratora, który opowiada historię pielgrzymki pewnej grupy osób, oraz wielu innych narratorów, którzy przytaczają własne historie. W podobny sposób został stworzony „Dekameron" Giovanniego Boccaccia.

Zmarł z nieznanych przyczyn w 1400 roku, pozostawiając „Opowieści kanterberyjskie" niedokończone.

 

O kim mowa?

 

---

 

“We are just an advanced breed of monkeys on a minor planet of a very average star. But we can understand the Universe. That makes us something very special.”

 

Autor tych słów był brytyjskim fizykiem teoretycznym oraz kosmologiem, a także profesorem matematyki i fizyki teoretycznej na Uniwersytecie w Cambridge. W ciągu swojej kariery naukowej zajmował się głównie czarnymi dziurami i grawitacją kwantową. Został odznaczony Orderem Imperium Brytyjskiego i Medalem Wolności – najwyższym odznaczeniem cywilnym w Stanach Zjednoczonych.

 

Urodził się w Oksfordzie w 1942 roku. Jego ojciec był biologiem specjalizującym się w medycynie tropikalnej, zaś matka - sekretarką w instytucie badań medycznych. Miał dwie siostry i adoptowanego brata. Egzamin kończący edukację podstawową zdał rok wcześniej od swoich rówieśników. W wieku zaledwie 16 lat, z pomocą swojego matematyka, ze starych części zegara i fragmentów telefonu skonstruował swój własny komputer. Choć we wcześniejszych latach mówiono na niego “Einstein”, podczas studiów zyskał opinię ryzykanta i niezbyt pracowitego studenta.

 

W 1963 r. zostało u niego zdiagnozowane stwardnienie zanikowe boczne – choroba powoli postępująca i nieuleczalna, która powoduje utratę przez mózg kontroli nad pracą mięśni. Lekarze przewidywali, że przeżyje on najwyżej dwa lata. Początkowo wpadł w depresję, ale nieustanne wsparcie ze strony jego partnerki oraz uczelnianych wykładowców sprawiło, że choć choroba odebrała mu władzę nad mięśniami oraz głos, nigdy się nie poddał. Najpierw porozumiewał się poprzez unoszenie brwi na różną wysokość, w ten sposób wskazując odpowiednie litery na tablicy; w późniejszych latach, dzięki rozwojowi nowych technologii, mógł ruchem policzka wskazywać kolejne wyrazy wyświetlane na ekranie jego komputera. Z chorobą walczył przez ponad 50 lat, publikując w tym czasie liczne eseje zdobywające wyróżnienia oraz pracując nad wieloma przełomowymi teoriami z dziedziny fizyki i mechaniki kwantowej.

 

Dokonał odkryć związanych z czarnymi dziurami, Wielkim Wybuchem oraz historią wszechświata, a także napisał książkę pt. “Krótka historia czasu”. To dzięki niemu wiemy na przykład, że czarne dziury to normalne zjawisko występujące we wszechświecie, a także że wszechświat może nie mieć początku ani końca – po prostu istnieje.

 

Zmarł w 2018 roku, a jego prochy spoczęły w Opactwie Westminsterskim obok grobów Izaaka Newtona i Karola Darwina.

 

O kim mowa?

 

 

---

 

 

"When one door closes, another opens; but we often look so long and so regretfully upon the closed door that we do not see the one which has opened for us."

 

Autor tych słów to szkocki naukowiec, wynalazca, innowator i nauczyciel osób niesłyszących. Jego największym osiągnięciem było wynalezienie i opatentowanie jednego z najważniejszych wynalazków z dziedziny telekomunikacji.

Urodził się w 1847 roku w stolicy Szkocji, Edynburgu. Miał dwóch braci, którzy umarli na gruźlicę w stosunkowo młodym wieku. Jego matka była portrecistką cierpiącą na postępującą głuchotę, a ojciec – fonetyk – uczył głuchych elokucji, czyli poprawnej dykcji i wymowy. Miało to duży wpływ na późniejsze wybory ich syna – w dorosłym wieku sam zaczął nauczać niesłyszących.

Pierwsze nauki pobierał w domu, a w późniejszych latach uczęszczał do szkoły, której jednak nie ukończył. W 1870 roku wraz z rodziną przeprowadził się do Kanady na rehabilitację po zapaleniu płuc, ale już rok później wyjechał do Bostonu, by nauczać w tamtejszej szkole dla głuchych. W 1872 roku otwarł School of Vocal Physiology and Mechanics of Speech (Szkoła Fizjologii Wokalnej i Mechaniki Mowy), która przyciągnęła wielu uczniów. Kiedy miał 30 lat, wziął ślub z jedną ze swoich byłych uczennic, z którą później miał czwórkę dzieci.

Jego pierwszym wynalazkiem było urządzenie do oddzielania plew od ziarna, ale najpopularniejszą rzeczą, którą wynalazł, był z pewnością telefon. Pierwsza wiadomość, którą przesłał za jego pomocą, była skierowana do jego asystenta i brzmiała: Mr. Watson – come here – I want to see you. ("Panie Watson – proszę tu przyjść – potrzebuję pana”.)

Oprócz tego, że był pasjonatem dźwięku i wszystkiego, co z nim związane, interesował się też lotnictwem. Założył grupę entuzjastów, których największym sukcesem był trwający 40 sekund lot prymitywnym samolotem Silver Dart, podczas którego maszyna pokonała 800 metrów.

Zmarł w wieku siedemdziesięciu pięciu lat w wyniku problemów związanych z cukrzycą, pozostawiając po sobie dziedzictwo w postaci wielu użytecznych wynalazków.

 

O kim mowa?

 

 

---

 

“Tell me and I forget, teach me and I may remember, involve me and I learn.”

 

Autor tych słów był amerykańskim politykiem, dyplomatą, wynalazcą i filozofem. Wchodził w skład Komitetu Pięciu, którego członkowie byli autorami Deklaracji Niepodległości Stanów Zjednoczonych. Jako sygnatariusz Deklaracji był jednym z ojców założycieli Stanów Zjednoczonych (Founding Fathers of the United States).

Urodził się w 1706 roku w Bostonie w wielodzietnej rodzinie. Jego ojciec był wytwórcą mydła i świec, natomiast matka zajmowała się domem. Jako dwunastoletni chłopiec rozpoczął praktykę w zakładzie drukarskim jednego ze swoich braci, a pięć lat później, po tym jak wdał się z nim w kłótnię, uciekł do Filadelfii. Rozpoczął tam pracę jako drukarz. W 1729 roku zaczął wydawać The Pennsylvania Gazette, a w latach 1732-1757 publikował coroczny Almanach biednego Ryszarda. Publikacje te przyniosły mu niemały dochód oraz sławę. Pomimo tego, że edukację szkolną zakończył w wieku dziesięciu lat, był człowiekiem o rozległej wiedzy, którą zdobył samodzielnie. Władał czterema językami.

Gdy pracował jako drukarz, brał czynny udział w życiu miasta – na jego wniosek utworzono m.in. szpital, bibliotekę, zakład ubezpieczeń. Chciał także założyć instytucję dla uzdolnionej młodzieży. To dzięki niemu w 1751 roku otwarto the Academy of Pennsylvania, czyli dzisiejszy Uniwersytet Pensylwanii.

Wśród jego wynalazków znajdują się: płetwy do nurkowania, okulary dwuogniskowe i harmonika szklana, jednak żadnego z nich nie opatentował. Ponadto znany jest z przeprowadzenia słynnego eksperymentu z latawcem, będącego punktem zwrotnym w badaniach nad elektrycznością.

Zmarł w Pensylwanii w 1790 roku. Obecnie jego podobiznę można znaleźć na banknocie studolarowym. Choć niewiele osób o tym wie, to właśnie on powiedział: In this world nothing can be said to be certain, except death and taxes, czyli: „Na tym świecie pewne są tylko śmierć i podatki”.

 

O kim mowa?

 

---

 

"You must never be fearful about what you are doing when it is right."

 

Autorka tych słów była afroamerykańską działaczką na rzecz praw człowieka. Stała się jednym z symboli walki z segregacją rasową. Została uhonorowana między innymi Prezydenckim Medalem Wolności i Złotym Medalem Kongresu Stanów Zjednoczonych.

Urodziła się w Alabamie w 1913 roku. Jej matka była nauczycielką, a ojciec stolarzem. Kiedy rodzice się rozstali, zamieszkała z matką niedaleko stolicy stanu – Montgomery. Gdy zachorowała jej babcia, a potem mama, przerwała naukę w szkole średniej, aby się nimi opiekować. W 1932 roku wyszła za mąż i wkrótce, dzięki pomocy męża, dokończyła edukację. W tamtym czasie było to niemałym osiągnięciem, gdyż jedynie 7% Afroamerykanów mogło poszczycić się dyplomem ukończenia szkoły średniej.

Gdy 1 grudnia 1955 roku wracała z pracy zatłoczonym miejskim autobusem, kierowca polecił jej i trzem innym czarnoskórym osobom, aby ustąpiły miejsca białym pasażerom. Nie zgodziła się i w konsekwencji została zatrzymana przez policję. Kilka dni później podczas rozprawy sądowej została uznana winną naruszenia przepisów dotyczących segregacji rasowej. Odmówiła zapłacenia grzywny i kosztów sądowych – łącznie 14 dolarów – i złożyła odwołanie od wyroku. Ona i jej mąż stracili pracę. W dniu jej rozprawy czarnoskórzy mieszkańcy Montgomery rozpoczęli bojkot autobusów miejskich. Bojkot trwał ponad rok, a z czasem protesty przeciwko segregacji rasowej rozprzestrzeniły się po całym kraju. Ostatecznie jej sprawa została rozstrzygnięta dopiero w 1956 roku. Sąd Najwyższy Stanów Zjednoczonych uznał wtedy przepisy dotyczące segregacji rasowej w autobusach za niezgodne z konstytucją.

Zmarła 24 października 2004 roku w Detroit. Przeszła do historii jako „matka ruchu praw obywatelskich".

 

O kim mowa?

 

 

---

 

"I attribute my success to this: I never gave or took any excuse."


Autorka tych słów była angielską pielęgniarką. Nazywano ją "Damą z lampą" (ang. The Lady with the Lamp), bo nawet gdy wszyscy już spali, z lampą w dłoni przechadzała się po salach szpitalnych i doglądała chorych.

Urodziła się w 1820 roku w bogatej rodzinie. Jej ojciec zadbał o to, by znała języki obce, matematykę, historię, posługiwała się łaciną i greką. Rodzina chciała wydać ją bogato za mąż za człowieka o wysokiej pozycji społecznej, ale ona sama zdecydowała inaczej. Miała 24 lata, gdy poinformowała rodzinę, że zamierza zostać pielęgniarką. Temu niezwykłemu wyborowi towarzyszył skandal – w wiktoriańskiej Anglii było nie do pomyślenia, żeby dziewczyna z bogatego domu, wykształcona i obyta, przygotowana do pełnienia funkcji damy, zajmowała się chorymi i nędzarzami. Pielęgniarkami zostawały wtedy kobiety z nizin społecznych...

Ona jednak nie dała za wygraną. Przez lata odrzucała liczne propozycję małżeństwa i przekonywała rodzinę do zaakceptowania jej życiowego wyboru. Praktykę pielęgniarską rozpoczęła w Niemczech, mając 31 lat. Mimo ciężkich warunków nie zniechęciła się do wybranego zawodu. Wróciła do Anglii i rozpoczęła pracę w Zakładzie Opieki dla Chorych Dam w Londynie. W 1853 r. wybuchła wojna krymska, a liczba ofiar po stronie armii brytyjskiej zwiększała się z każdym miesiącem. Główną przyczyną zgonów nie były jednak obrażenia wojenne, ale choroby zakaźne. Zebrała wtedy 38 pielęgniarek-ochotniczek i wyjechała na front do Turcji. Warunki w szpitalach polowych były koszmarne – brud, robactwo, zanieczyszczona ściekami woda i brak środków czystości... "Dama z lampą" zorganizowała od zera system opieki nad rannymi żołnierzami, a jej "anielska banda", bo tak nazwano ją i jej towarzyszki, uratowała wielu brytyjskich żołnierzy. Żelazna dyscyplina, którą wprowadziła m.in. w zakresie higieny, sprawiła, że umieralność pacjentów spadła z 42% do 2%. Jej zdjęcie z lampą zostało opublikowane w wielu angielskich dziennikach i zapewniło jej wielką popularność.

Te osiągnięcia sprawiły, że w Anglii zorganizowano fundusz, dzięki któremu mogła prowadzić opiekę pielęgniarską w londyńskich szpitalach. Pierwszą szkołę pielęgniarstwa założyła w szpitalu św. Tomasza w Londynie. Wkrótce podobne placówki powstały także w innych częściach Wysp Brytyjskich oraz w USA, Kanadzie czy Australii. Zmarła w 1910 roku. W 1912 roku Międzynarodowy Komitet Czerwonego Krzyża ustanowił Medal jej imienia, będący prestiżowym odznaczeniem przyznawanym zasłużonym pielęgniarkom z całego świata.

 

O kim mowa?